8 listopada został ustanowiony Europejskim Dniem Zdrowego Jedzenia i Gotowania, który ma na celu promowanie zdrowego jedzenia poprzez zwiększenie świadomości na temat podstawowych zasad dobrego żywienia, nauczenie dobrych nawyków żywieniowych, regularnego spożywania posiłków oraz wskazania konsekwencji złej diety.
Jeśli dzieci nauczą się gotować, zdrowo się odżywiać i regularnie ćwiczyć od najmłodszych lat, znacznie częściej będą kontynuować takie praktyki w wieku dorosłym, co przyczyni się obniżenia poziomu otyłości w Europie. W Europejskim Dniu Zdrowej Żywności i Gotowania szefowie kuchni w kilku państwach członkowskich odwiedzają szkoły lub zapraszają dzieci do restauracji, aby wyjaśnić im, jak dobrze gotować i dobrze się odżywiać.
Więcej na temat Europejskiego Dnia Zdrowego Jedzenia i Gotowania tutaj.
Z kwestią zdrowego odżywiania bezspornie wiąże się szeroko rozumiana suplementacja. Rynek suplementów diety podlega ciągłemu rozwojowi i mimo, że dynamika sprzedaży aptecznej i poza aptecznej była zbliżona do tego jaki był 2018 r., to wyższy wzrost zanotowała sprzedaż poza aptekami. W celu zachowania wzrostu dynamiki sprzedaży przedsiębiorcy inwestują w reklamę, która nie zawsze jest zgodna z przepisami.
.Aby jednak wiedzieć co tak dokładnie kryje się pod pojęciem suplementów, należy sięgnąć do definicji, która została sformułowana w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Otóż zgodnie z definicją suplementem diety jest środek spożywczy, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub składników mineralnych lub innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, pojedynczych lub złożonych, wprowadzany do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie, w postaci: kapsułek, tabletek, drażetek i w innych podobnych postaciach, saszetek z proszkiem, ampułek z płynem, butelek z kroplomierzem i w innych podobnych postaciach płynów i proszków przeznaczonych do spożywania w małych, odmierzonych ilościach jednostkowych, z wyłączeniem produktów posiadających właściwości produktu leczniczego w rozumieniu przepisów prawa farmaceutycznego.
Regulacje dotyczące zasad przekazywania informacji o żywności (w tym suplementów) jakie mają być przekazywane konsumentom uregulowane zostały na poziomie Unii Europejskiej i znajdują się w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego I Rady (UE) Nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004. W Polsce, poza wskazanym rozporządzeniem Unijnym, kwestie te reguluje ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia.
Zgodnie z art. 7 powołanego rozporządzenia informacje na temat żywności nie mogą wprowadzać w błąd, w szczególności:
a) co do właściwości środka spożywczego, a w szczególności co do jego charakteru, tożsamości, właściwości, składu, ilości, trwałości, kraju lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji;
b) przez przypisywanie środkowi spożywczemu działania lub właściwości, których on nie posiada;
c) przez sugerowanie, że środek spożywczy ma szczególne właściwości, gdy w rzeczywistości wszystkie podobne środki spożywcze mają takie właściwości, zwłaszcza przez szczególne podkreślanie obecności lub braku określonych składników lub składników odżywczych;
d) przez sugerowanie poprzez wygląd, opis lub prezentacje graficzne, że chodzi o określony środek spożywczy lub składnik, mimo że w rzeczywistości komponent lub składnik naturalnie obecny lub zwykle stosowany w danym środku spożywczym został zastąpiony innym komponentem lub innym składnikiem.
Zgodnie z rozporządzeniem informacje na temat żywności muszą być rzetelne, jasne i łatwe do zrozumienia dla konsumenta. Co do zasady informacje na temat żywności nie mogą przypisywać jakiemukolwiek środkowi spożywczemu właściwości zapobiegania chorobom lub leczenia chorób ludzi bądź też odwoływać się do takich właściwości.
W tym miejscy należy także wskazać, że wyżej wskazany sposób postępowania odnosi się również do reklamy. I właśnie reklamą suplementów diety zajął się Wojewódzki Sad Administracyjny w wyroku z dnia 11 października 2017 r., sygn. akt VII SA/Wa 2629/16. Orzeczeniem tym Sąd oddalił skargę, spółki oferującej suplementy diety za pośrednictwem serwisu allegro, na decyzję Głównego Inspektora Sanitarnego (GIS) w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej.
GIS w postępowaniu administracyjnym stwierdził, że odpowiedzialność za jakość zdrowotną środka spożywczego wprowadzanego do obrotu oraz treść informacji umieszczonych na jego opakowaniu lub w prezentacji i reklamie ponosi podmiot działający na rynku spożywczym. Sformułowania używane w prezentacji i reklamie produktów, świadczyły o wskazaniach do stosowania produktów w stanach chorobowych, czym sugerowały, iż przedmiotowe suplementy diety posiadały właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia. Dodatkowo w prezentacji zamieszczone były opisy typowe dla produktów leczniczych, np. postać farmaceutyczna, grupa terapeutyczna, wskazania oraz zamieszczone były sformułowania sugerujące i przypisujące właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia. Natomiast odnosząc się do samej kary GIS wskazał, że odpowiedzialność ta ma charakter obiektywny i wypływa z samego faktu naruszenia przepisów. Organ ma obowiązek nałożenia kary w razie stwierdzenia okoliczności podlegających karze, niezależnie od tego czy okoliczności te były zawinione i czy podmiot zaprzestał już niezgodnych z prawem działań. Ustalając wysokość kary pieniężnej organ ma obowiązek uwzględnić następujące przesłanki:
- stopień szkodliwości czynu
- stopień zawinienia i zakres naruszenia,
- dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku spożywczym,
- wielkość produkcji zakładu.
Organ wskazał, że stopień szkodliwości czynu w tej sprawie był znaczny, gdyż dopuszczono się naruszenia przepisu, który ma na celu ochronę konsumenta. Przypisywanie właściwości leczniczych produktom, które takich właściwości nie mają, mogą mieć istotny wpływ na zdrowie i życie ludzkie, gdyż informacje te mogą decydować o wyborze takich produktów przez konsumenta w stanach chorobowych. W konsekwencji konsument wierząc, że informacje zamieszczone w prezentacji i reklamie przedmiotowych produktów są prawdziwe, może je stosować do leczenia konkretnych chorób, czego skutkiem może być nie tylko brak poprawy stanu zdrowia, ale również jego pogorszenie z uwagi na brak właściwości leczniczych.
Wojewódzki Sąd Administracyjny nie tylko podzielił stanowisko GIS ale także podkreślił, że już samo wskazanie jednostki chorobowej w prezentacji lub reklamie żywności sugeruje konsumentowi korzystne oddziaływanie tej żywności lub jej składników na poprawę stanu zdrowia w danej chorobie oraz wskazuje na stosowanie ich w przypadku określonych jednostek chorobowych. Zgodna z prawem prezentacja i reklama suplementu diety nie może zawierać informacji o jego właściwościach leczniczych lub odwoływać się do takich właściwości, natomiast powinna podawać konsumentom rzetelną informację, zawierającą niezbędne dane wynikające z funkcji i przeznaczenia produktu, mając na uwadze również to, że suplementy diety są przeznaczone dla osób zdrowych i mają na celu utrzymać bądź zachować podstawowe funkcje fizjologiczne organizmu, a nie zapobiegać chorobom bądź też ich leczyć. Zaś w celu przywrócenia bądź odzyskania właściwego stanu zdrowia stosuje się produkty lecznicze. Środek spożywczy nie może posiadać właściwości produktu leczniczego oraz nie przywraca, nie odbudowuje, ani też nie modyfikuje funkcji fizjologicznych organizmu.
A więc nie wierzmy w każdą reklamę, a przede wszystkim przy suplementach diety zachowajmy szczególną ostrożność, gdyż możemy stać się ofiarami niewłaściwie przekazanej informacji.